Ҳуқуқий маслаҳат - бепул, тезкор, ҳаммага!

Энди дорихоналарда дорилар фақат шифокор рецепти билан сотилади — янги тартиб жорий қилинмоқда

  • 12.12.2025
  • 115 марта ўқилди
2025 йил 10 декабрдан Тошкентда ва бошқа шаҳарларда дориларни сотиш бўйича янги қоидалар жорий этилмоқда. Кўп дорилар фақат шифокор рецепти билан берилади. Рўйхатда 13 мингга яқин препаратлар бор, улар орасида антибиотиклар, гормонал ва тиббий спирт ҳам мавжуд.

Ўзбекистонда соғлиқни сақлаш тизимида кенг кўламли ислоҳотлар бошланди. Хусусан, «Электрон рецепт» DMED ахборот тизими жорий этилмоқда. Бу ҳақда Вазирлар Маҳкамасининг №570 қарорида маълумот берилган.

Ҳужжатга кўра, 2025 йил 10 декабрдан Тошкентда ҳамда мамлакатнинг 15 шахар ва туманларида «Электрон рецепт» тизими жорий қилинади. Ушбу жараён биринчи босқичда синов тариқасида амалга оширилади. 2026 йил охирига қадар барча тиббиёт муассасалари ва аптекаларни тизимга улаш режалаштирилган, тўлиқ ўтказиш эса 2027 йил январдан бошланади.

Барча тиббий ва фармацевтика ташкилотлари DMED рақамли соғлиқни сақлаш платформаси орқали иш олиб боришга мажбур бўлади. Платформа тўлиқ ишга тушгунча, соғлиқни сақлаш вазирлигининг мавжуд электрон соғлиқни сақлаш тизимида ишлаш давом эттирилади.

Рецептли дори-дармонларнинг тайинланиши ва берилиши рақамли форматда янгиланиб, автоматик тарзда «Электрон рецепт» модулига ўтказилади. Шу билан бирга, шифокорлар тайинланган дориларни халқаро патентланмаган номларига кўра белгиланиши керак, айрим кучли таъсир қилувчи, психотроп моддалар ва реимбурсация дастурига кирган препаратлардан бошқасида.

Тизим қандай ишлайди?

Электрон рецепт орқали дориларни олиш жараёни бир нечта босқичдан иборат:

  1. Бемор шифокорга мурожаат қилади, у клиник протоколлар ва стандартларга асосан даволашни белгилайди.
  2. Беморнинг маълумотлари ва тайинланган дорилар тиббий ахборот тизимига киритилади ва электрон тиббий карта тузилади.
  3. Бу маълумотларга асосан QR-код ва шифокорнинг электрон имзоси билан электрон рецепт расмийлаштирилади.
  4. Бемор ёки унинг вакили аптекака боради, фармацевт рецептни текшириб, дорини беради ва унинг маълумотларини тизимга киритади.

Агар керак бўлса, шифокор электрон рецептни қоғозга чоп эттириб, уни беморга бериш имкониятига эга.

Стационар даволанишдан ўтган беморлар учун электрон рецептлар даволаниш ёки касаллик тарихи билан бирга ишлаб чиқилади, қабул қилиш муддати аниқ кўрсатилади.

Электрон рецептда нималар кўрсатилади?

Электрон рецептда қуйидаги маълумотлар бўлади:

  • Тиббий ташкилот ва унинг лицензияси ҳақидаги маълумотлар;
  • Бемор ҳақидаги маълумотлар (ЖШШИР, Ф.И.Ш., туғилган сана);
  • Диагноз (МКБ бўйича);
  • Дори номи, дозаси, қабул қилиш режаси ва муддати;
  • Рецепт рақами ва бериш санаси;
  • Шифокорнинг маълумотлари.

Шу билан бирга, электрон рецепт билан фақат Ўзбекистонда рўйхатдан ўтган препаратлар берилса, фармацевтлар препаратнинг серияси, тугаш муддати ва партиясини тизимга киритиши керак. Шифокорлар эса препаратларнинг ҳаракати ҳақида онлайн кузатиш имконига эга бўлади.

Чегаралар ва назорат

Электрон рецепт тиббий кўрсатмалар бўлмаган ҳолда, мамлакатда рўйхатдан ўтмаган дориларга (орфан препаратларидан бошқаси) ҳамда анестезия учун қўлланиладиган воситаларга тузилмайди.

Тиббий муассасаларда электрон рецептларни тўғри тузиш бўйича назорат соғлиқни сақлаш вазирлиги ва унинг ҳудудий органлари томонидан амалга оширилади. Аптекаларда ушбу тизимни қўллаш бўйича назорат фармацевтика хавфсизлиги марказига топширилади.

Шу билан бирга, ҳужжат айрим категорияларига кирувчи кучли таъсир қилувчи, наркотик ва психотроп моддаларни ҳисобга олиш механизмини 2027 йил 1 январга қадар таклиф қилишни талаб қилади.

Рецептли дори-дармонлар рўйхати

2025 йил 9 декабрга қадар Ўзбекистонда 12 817 номдаги препаратлар рўйхатдан ўтган бўлиб, улар фақат электрон рецепт орқали берилади. Бу рўйхатда антибиотиклар, гормонал ва психотроп препаратлардан ташқари, анальгин, диклофенак, аскорбин кислотаси, этил спирти 70%, лидокаин ва бошқалар ҳам мавжуд.

Нима учун бу тизим жорий этилаяпти?

Соғлиқни сақлаш вазирлиги билдиришича, янги тизим даволаш жараёнида ноқонуний рецепт тайинлаш ҳолатларини қисқартиришга, полипрагмазия (кўп препаратларни нотўғри қўллаш) камайишига, фармацевтика бозорининг шаффофлигини оширишга ва аптекалар учун тенг шарт-шароитларни яратишга ёрдам беради. Бу тизим орқали контрабандали ва нолегал фармацевтика маҳсулотларини аниқлаш мумкин бўлади.

Chat